หลายวันก่อนผมได้รับอีเมล์จากลูกค้ารายหนึ่งที่ให้ช่วยวาง media plan ให้กับ facebook fanpage ของเขา ท้ายอีเมล์แจ้งว่า “เนื่องจากอัตราการ reach ของ facebook post แต่ละโพสต์ลดลงอย่างมากตามนโยบายของ facebook จึงอาจไม่เหมาะกับการลงทุนในอนาคต อยากให้แนะนำช่องทางใหม่ๆ เช่น IG, Twitter, Line, Mobile App” อ่านจบแล้วผมก็รู้สึกไม่เข้าใจความเห็นลักษณะนี้ ซึ่งมักได้ยินอยู่บ่อยครั้งในช่วงหลัง เนื่องจากผมเห็นว่ายังเป็นความเข้าใจที่ผิดต่อ facebook อยู่หลายประการ
ทำไมผมถึงบอกว่ามีความเข้าใจผิดกับ facebook ก็ในเมื่อ reach มันลดลงจริง ซึ่งผมเองก็ไม่ปฏิเสธ แต่ขออธิบายความเห็นเป็นข้อๆ ดังนี้
- Reach ของ facebook น้อยลงจริงไม่ได้เป็นเพราะนโยบายอะไรหรอกครับ หลายคนเข้าใจว่าเป็นการบังคับให้เจ้าของเพจไปซื้อ facebook ad อันที่จริงต้องบอกว่าการที่ reach ลดลงนั้นเกิดจาก algorithm ของ facebook ในการจัดลำดับแสดงผลใน newsfeed ของยูสเซอร์แต่ละคน ลองนึกภาพว่า facebook account ของเรามีเพื่อนกี่คน มีกรุ๊ปกี่กรุ๊ป ไลค์เพจกี่เพจ นับรวมกันแล้วบางคนอาจจะหลักหลายพันก็ได้ หากจะต้องเห็นทุก status ของทุกคน ทุกกรุ๊ป ทุกเพจ การเข้าไปอ่านใน news feed แต่ละครั้งคงเห็น feed เป็นพันกว่าจะอ่านจบ หรืออาจต้องใช้กว่าจะหา feed ของเพื่อนสนิทและญาติพี่น้องเจอ ดังนั้น facebook จึงจะแสดงผลเฉพาะ status ของบางคน บางกรุ๊ป หรือบางเพจที่รู้ว่าเราสนใจจริงๆ เท่านั้นเพื่อช่วยอำนวยความสะดวกให้เรา ดังนั้นแล้วจึงไม่แปลกที่ข้อความจากอีกหลายเพจที่เราไปไลค์ไว้เฉยๆ แต่ไม่มีปฏิสัมพันธ์ด้วยจึงไม่แสดงบน Newsfeed ของเรา ถูกไหมครับ
- เราใช้ของฟรีกันจนเคยตัว ต้องพูดเลยว่า facebook เขาก็ทำธุรกิจ เขาต้องมีรายได้มีกำไร การที่เขาให้เราในฐานะ business account ใช้ฟรีมานานหลายปีนับว่าเราได้กำไรมาเท่าไรแล้ว การที่ reach ลดลงเราจะไปบอกว่าไม่เหมาะกับการลงทุนคงไม่ถูกต้องนัก และเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเหตุการณ์ลักษณะนี้จะไม่เกิดกับ social media อื่นๆ หรือกำลังเกิดอยู่แต่เราไม่รู้ เพราะเรายังไม่ได้ไปโพกัสมันจริงๆ
- คำถามคือแล้วเราจะเปลี่ยนไปใช้ social media อื่นๆ ดีไหม ในเมื่อ facebook reach ลดลง ผมขอตอบด้วยคำถามอย่างนี้ดีกว่าครับ เราเคยวัดผลของ facebook หรือยังว่าที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน facebook ยังตอบโจทย์ objective ของธุรกิจของเราดีอยู่หรือไม่? การที่เราจะเลือกเปลี่ยนไปใช้ social media ตัวไหนไม่ควรตัดสินเพราะว่า reach ลดลง เพราะหาก facebook ยังเป็นชาแนลที่มีประสิทธิภาพอยู่ก็ควรทำต่อไป ถึงแม้ว่าบางครั้งเราอาจจะต้องมีการซื้อโฆษณาบน facebook อยู่บ้างเพื่อให้ reach คนมากขึ้น แต่ในเมื่อเรายังยอมจ่ายเงินเพื่อซื้อ google adwords ซื้อ banner หรือซื้อโฆษณาในสื่อสิ่งพิมพ์อื่นๆ ได้ ทำไมเราจะยอมจ่ายให้กับ facebook บ้างไม่ได้ถ้าหากมันยังตอบโจทย์ของเราอยู่ ถูกไหมครับ การที่เราอยากจะมีช่องทาง social media ใหม่ๆ มาเสริมนั้นก็ดีครับ แต่สุดท้ายแล้วสิ่งที่ผมมักจะพูดเสมอๆ คือการวัดผลแต่ละ channel ว่า channel ใดมีประสิทธิภาพสูงสุดเราจะได้ทุ่ม resource ลงไปได้อย่างเหมาะสม ไว้จะมาพูดถึงการเลือก social media ที่เหมาะสมกับธุรกิจของเราในบทความถัดๆ ไป
ขอย้ำอีกครั้งครับ ที่ผมอยากบอกว่าเราได้วัดผล facebook อย่างจริงๆ หรือยังว่าเป็น channel ที่ทำให้เกิด sales , awareness หรือ conversion อื่นๆ มากน้อยแค่ไหน เพราะถ้าไม่มีคำตอบแล้วเราก็จะไม่สามารถตัดสินใจ และวางกลยุทธ์ด้าน social media ต่อไปได้ครับ 🙂