หลายคนเมื่อเริ่มใช้ GA4 ไปสักพักก็มักจะมีคำถามต่างๆ เกิดขึ้นมากมาย โดยเฉพาะตัวเลขต่างๆ และความหมายของแต่ละตัวเลข คำถามหนึ่งที่หลายคนสงสัยและสอบถามเข้ามาไม่ว่าจะผ่าน Inbox LINE หรือในคลาสเรียนออนไลน์ ครั้งที่ผ่านมาคือ เรื่องของตัวเลขที่ไม่เท่ากันใน GA4 และ GA3 ทั้งๆ ที่ก็ดูรีพอร์ทในช่วงเวลาเดียวกัน ซึ่งเรื่องนี้ก็เป็นเรื่องที่ผมเองก็สงสัยตอนที่เริ่มใช้ GA4 ช่วงแรกๆ และผมก็คิดว่าหลายคนคงเป็นเหมือนกัน เพราะคนที่ชอบเรื่อง Analytics หรือเรื่องเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลมักจะเป็นช่างสงสัย และชอบตั้งคำถามเสมอ เมื่อเห็นตัวเลขแปลกๆ หรือตัวเลขที่ไม่เท่ากัน โดยเฉพาะตัวเลขสำคัญอย่าง Sessions และ Users
ทำไมตัวเลข Sessions และ Users ใน GA3 และ GA4 จึงไม่เท่ากัน
เรื่องแรกที่เท่าควรเข้าใจก่อนคือ ตัวเลข Sessions และ Users ที่ไม่เท่ากันนั้นถือเป็นเรื่องที่ “ถูกต้อง” อยู่แล้วตาม Concept ของแต่ละเวอร์ชั่น ดังนั้นในความเป็นจริงแล้ว ไม่แนะนำให้เอารีพอร์ทของ GA4 และ GA3 มาเปรียบเทียบกัน เพราะด้วยวิธีการเก็บข้อมูลนั้นส่งผลให้ตัวเลขที่ได้ไม่มีทางที่จะเท่ากันอยู่แล้ว ส่วนสาเหตุที่ตัวเลข Sessions และ Users ใน GA4 และ GA3 ไม่เท่ากันนั้น มีเหตุผลดังนี้
GA4 จะพยายามรวม Users ถ้ารู้ว่าเป็น Users คนเดียวกัน
เหตุผลแรกคือ GA3 หรือ Universal Analytics นั้นวิธีการนับจำนวน Users จะเป็นการนับแบบ Cookies Base โดยค่าดีฟอลต์ ดังนั้นหมายความว่าเมื่อเราเข้าเว็บไซต์ใดเว็บไซต์หนึ่งด้วยอุปกรณ์ 3 ชนิดคือ Mobile, Tablet และ Desktop เวลาที่ GA3 เก็บข้อมูลก็จะได้จำนวน 3 Users แต่ใน GA4 นั้นเป็นเวอร์ชั่นที่ถูกออกแบบมาให้การนับจำนวน Users มีความถูกต้องมากที่สุด โดยจะพยายามรวบ Users จาก 3 อุปกรณ์ให้เป็น 1 User แทนที่จะเป็น 3 Users เหมือนใน GA3 ซึ่งใน GA4 นั้นจะใช้ข้อมูลจาก User ID และ Google Signals ซึ่งเป็นข้อมูล Login Google Account ทั้งหลายในการดูว่าอุปกรณ์อะไรบ้างที่เป็นการเข้าจาก User คนเดียวกันนั่นเอง ดังนั้นถ้าเข้าใจเรื่องนี้ เราก็จะเข้าใจแล้วว่าทำไมตัวเลข Users ของ GA4 และ GA3 ไม่เท่ากัน และ GA4 จะมีตัวเลข Users ที่น้อยกว่า
GA4 ยกเลิกวิธีการนับ Sessions บางอย่างของ GA3
เหตุผลที่สองคือ วิธีการนับ Sessions ของ GA4 และ GA3 มีวิธีการนับที่แตกต่างกัน ปกติการนับ Sessions ใน GA3 นั้นคือเมื่อมี 1 Pageview เกิดขึ้น (1 interaction) ก็นับเป็น Session ที่เกิดขึ้น 1 Session ทันที ซึ่งวิธีการนี้ก็ยังเป็นวิธีการที่ GA4 นำมาใช้นับจำนวน Session เช่นกัน (แต่ใน GA4 Pageview จะถือเป็น Event และ Session จะกลายเป็น Event ด้วยเช่นกัน) เพียงแต่มีวิธีการนับ Sessions อีก 2 แบบใน GA3 ที่ถูกยกเลิกไปใน GA4 แล้วก็คือ Session ที่คร่อมช่วงเวลาเที่ยงคืน แต่เดิมใน GA3 จะแยก Session ลักษณะนี้จาก 1 Session กลายเป็น 2 Sessions ด้วยเหตุผลทางเทคนิคอลที่เวลาเที่ยงคืนจะถือว่า Session Timeout และจะนับ Sessionใหม่ขึ้นมาอีก Session หนึ่ง ซึ่งฟังดูอาจจะแปลกๆ แต่นี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ GA4 มี Sessions น้อยกว่า GA3 อีกสาเหตุที่ทำให้ตัวเลข Sessions ไม่เท่ากันคือ GA3 จะนับ Session ใหม่ทันทีที่มีการเปลี่ยน Campaign Source เช่น เข้าเว็บเราจาก Facebook Post แต่พอเข้ามาแล้วออกไป Search ด้วย Google แล้วเข้ามาที่เว็บเราอีกที แต่ GA4 ก็จะไม่นับ Session ลักษณะนี้แล้ว
GA4 ใช้เวลาประมวลผลข้อมูลนานกว่า GA3
เรื่องนี้เป็นอีกหนึ่งสาเหตุสำคัญที่ทำให้ตัวเลข Report แตกต่างกัน โดยเฉพาะกรณีที่เราดูรีพอร์ทโดยเลือก Date Range เป็น As of Yester day หรือ As of Today เนื่องจากตามข้อมูลที่ Google แจ้งไว้ว่า เวลาการประมวลผลของ GA3 จะใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง (แต่ความจริงคือค่อนข้างเร็ว ถ้าทดสอบด้วยการส่ง Traffic ที่ติด UTM ก็พบว่าไม่เกิน 5 นาทีก็เห็นทราฟฟิคในรีพอร์ทแล้ว) ส่วนใน GA4 การประมวลผลจะใช้ใช้เวลาที่มากกว่า GA3 ค่อนข้างมาก ซี่งตัวเลขที่ Google ให้ไว้คืออาจจะสูงสุดได้ถึง 72 ชั่วโมง ดังนั้นการดูรีพอร์ทแบบ As of Yesterday หรือ Today ข้อมูลของ GA4 อาจจะถูกประมวลผลได้แค่บางส่วนเท่านั้น ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ตัวเลขและค่าต่างๆ ใน GA4 จึงน้อยกว่า GA3 เมื่อเปรียบเทียบรีพอร์ทในช่วงเวลาเดียวกัน
ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นเหตุผลหลักๆ ที่มีผลต่อการบันทึกและประมวลผลข้อมูลซึ่งเป็นผลให้ตัวเลขใน GA4 และ GA3 แตกต่างกัน ดังนั้นจึงอยากย้ำอีกทีว่า ตัวเลขที่ไม่ตรงกันนั้นเป็นเรื่อง “ปกติ” และในการทำงานจริงก็ไม่ควรนำตัวเลข GA4 และ GA3 มาเปรียบเทียบกัน หรือถ้าจำเป็นต้องทำรีพอร์ทจาก GA ทั้ง 2 เวอร์ชั่น เวลาอธิบายจะได้รู้ถึงที่มาที่ไป และสามารถอธิบายถึงสาเหตุของตัวเลขที่ไม่เท่ากันได้อย่างถูกต้อง
Happy Analytics 🙂
ไม่พลาดทุกบทความ แอดเฟรนด์ LINE : @pornthep
สนใจคอร์สเรียน Google Analytics อ่านรายละเอียด