เป็นคำถามที่ถูกถามอยู่บ่อยๆ ว่า ทำไม Users ถึงมากกว่า Sessions ได้ ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้วผมเชื่อว่าทุกคนที่ใช้ Google Analytics มาระยะหนึ่งแล้ว จะทราบดีว่าจำนวน Sessions จะต้องมากกว่า Users เสมอ เรื่องนี้ดูเหมือนจะไม่ยาก แต่ก็ไม่ง่ายในการอธิบายให้เข้าใจ ถามว่ามีอะไรผิดพลาดที่ทำให้ Users มากกว่า Sessions ก็คงต้องตอบว่าเป็นที่วิธีการสร้างรีพอร์ทที่อาจจะยังไม่เข้าใจ Data Model และวิธีการบันทึกข้อมูลของ Google Analytics ดีพอนั่นเอง
ก่อนจะอธิบายเรื่องนี้ คงต้องอธิบายให้เข้าใจความแตกต่างของ Users และ Sessions ให้เคลียร์ขึ้นอีกสักนิดนึงว่า Analytics จัดการ Data 2 อย่างนี้อย่างไร อย่างแรกเลยก็คือ Users โดยดีฟอลต์ Google Analytics จะนับจำนวน Users จากจำนวน Cookies ในเครื่องหรืออุปกรณ์ที่เข้าใช้งานเว็บไซต์ (จริงๆคือนับจาก Client ID ที่ระบุไว้ใน Cookie) หมายความว่า ถ้าเราใช้ มือถือ แท็ปเล็ต และ เดสก์ท้อป เข้าเว็บใดเว็บหนึ่งพร้อมกัน ระบบก็จะนับเป็น 3 Users ส่วนจำนวน Sessions นั้น Google Analytics จะนับจากจำนวนครั้งที่เข้าเว็บไซต์ ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเราใช้มือถือเข้าเว็บใดเว็บหนึ่ง เช้า กลางวัน เย็น ระบบก็จะนับจำนวน Session ได้ 3 Sessions ส่วน Users จะนับแค่ 1 User เท่านั้น พอจะเข้าใจวิธีนับแล้วใช่ไหมครับ
ทีนี้สิ่งที่ถูกต้องและควรจะต้องเกิดขึ้นก็คือ จำนวน Sessions จะต้องมากกว่าจำนวน Users หรือในทางทฤษฎีแล้วก็อาจจะมีตัวเลขเท่ากันได้ แต่ก็เป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากมาก ดังนั้นตามปกติของทุกรีพอร์ท เราก็จะเห็น Sessions มากกว่า Users เสมอ เพราะระบบจะไม่มีทางนับจำนวน Users ได้ถ้าไม่มี Session เกิดขึ้นก่อน พูดง่ายๆ ก็คือ ไม่มีทางที่ User = 1 แต่ Session = 0 นั่นแหละครับ
แล้วทำไมบางครั้งตัวเลข Users ถึงมากกว่า Sessions ได้?
กรณีเช่นนี้มักจะเกิดจากการที่เราไปทำ Custom Report แล้วเลือก Dimension เป็น Page ลองดูตัวอย่าง Custom Report จากภาพด้านล่างนี้ครับ จะเห็นว่าตัวเลข Users มากกว่า Sessions (ซึ่งขอย้ำว่าตัวเลขที่เห็นนี้ไม่ได้มีอะไรผิด แต่ที่แสดงอย่างนี้เกิดจากวิธีกำหนดค่าในรีพอร์ท)
ซึ่งการที่ตัวเลขออกมาเป็นอย่างนี้ เป็นเพราะโดยทางเทคนิคแล้ว Google Analytcs จะผูกข้อมูล Users เข้าไว้กับทุก Page แต่ Session นั้นจะผูกอยู่กับเฉพาะ Landing Page เท่านั้น ดังนั้นเวลาที่เราดูรีพอร์ทที่มี Dimension เป็น Pages ระบบจะนับ Users ได้ทั้งหมด ส่วน Session นั้นจะนับได้เฉพาะส่วนที่ Pages นั้นเป็นหน้า Landing Pages เท่านั้น งง ใช่ไหมครับ เอาแบบนี้ละกัน
ทำไม Session ถึงนับได้เฉพาะที่หน้า Landing Pages
คืองี้ครับ Session หรือการเข้าเว็บไซต์ครั้งหนึ่งส่วนใหญ่แล้วก็มักจะดูมากกว่าหนึ่ง Pages ผมสมมุติว่าดู 4 Pages หรือ 4 Url แล้วกันนะครับ คือหน้า A B C และ D ซึ่งหน้าแรกที่เกิดขึ้นจากการเข้ามาใน Session นี้เราจะเรียกว่า Landing Page ในเคสนี้ก็คือหน้า A ดังนั้นในแต่ละ Session ไม่ว่าจะมีกี่หน้าก็ตามก็จะมีเพียงหน้าเดียวเท่านั้นที่เป็น Landing Pages
ทีนี้ถ้าเราเอา Session ไปผูกไว้ทุกหน้า คือ A B C และ D ถ้าเราดูรีพอร์ทที่มี Dimension เป็น Pages แล้วแต่ละหน้าคือ A B C D แสดงตัวเลขว่ามี 1 Session ทุกหน้าค่ารวม Summary จะกลายเป็น 4 Sessions ทั้งที่จริงๆ แล้ว 4 หน้านี้เกิดขึ้นใน 1 Session เท่านั้น ซึ่งเป็นตัวเลขที่ไม่ถูกต้องนั่นเอง ทีนี้พอจะเข้าใจที่มาที่ไปและเหตุผลกันแล้วนะครับ ว่าทำไมในบางครั้งเราจึงเห็นตัวเลข Users มากกว่า Sessions ทีนี้ลองมาดู Custom Report ที่ผมลองเปลี่ยน Dimension จาก Page เป็น Landing ตามภาพด้านล่างนี้
สังเกตตัวเลขจะเห็นว่า แต่ละหน้าตัวเลข Sessions จะมีค่าเท่าเดิมเทียบกับตัวอย่างแรก เพราะระบบจะนับจาก Landing Page เหมือนกัน แต่จำนวน Users นั้นจะไม่ตรงกันแล้ว ซึ่งในเคสนี้ดูจะเป็นตัวเลขที่สมเหตุผลตรงกับสิ่งที่ควรจะเป็นมากกว่า แต่ย้ำอีกครั้งนะครับ ตัวอย่างทั้งสองแบบนี้ไม่มีแบบไหนผิด เพียงแต่ต่างกันตรงที่วิธีการกำหนดค่า Dimension ในรีพอร์ทเท่านั้นเองแหละครับ น่าจะหายสงสัยกันแล้วนะครับ
Happy Analytics 🙂